(12-12) TOT SLOT

ZINGEVING MEANING IN LIFE IS A FUNDAMENTAL PROTECTIVE FACTOR. IN THE CONTEXT OF PSYCHOPATHOLOGIE. Boekenkasten vol zijn er over zingeving geschreven. Vorig jaar verscheen een zorgstandaard over zingeving in de psychische hulpverlening. Gerben Westerhof schreef een hoofdstuk over zingeving in het Handboek Positieve Psychologie. (Dit boek is mijns inziens een absolute aanrader!) Viktor Frankl schreef: “Wie een reden heeft gevonden om voor te leven kan bijna alles aan.” In één adem noem ik naast het werk van Viktor Frankl het aangrijpende boek van Edith Eger ‘De Keuze’ als inspiratiebron bij het denken over zingeving. Om evenwel het werken met het begrip zingeving in de dagelijkse praktijk handen en voeten te geven pleit ik voor het systematisch gebruiken van de vragenlijst ‘Zinvol leven’. In The Meaning in Life Questionnaire (MLQ) vindt u een toelichting waarom ik juist voor deze vragenlijst pleit. Mijns inziens past het regelmatig invullen van de vragenlijst ‘Zinvol leven‘ bij de patiënt/cliënt/burger goed bij het voornemen om passende, waardegedreven zorg te leveren, individueel en op populatieniveau.

Herstel en positieve gezondheid. In veel beleidsstukken worden deze concepten als richtinggevend omarmd. In de (langdurige) GGZ met lichte voorkeur voor herstel, in het sociaal domein prevaleert positieve gezondheid. Jim van Os stelt in het marathoninterview dat beide concepten sterk overlappen. Mijns inziens moeten enkele andere concepten, naast genoemde twee, als even inspirerend beschouwd worden: WELBEVINDEN, FLOREREN, MENTALE GEZONDHEID, DISCOVERY (bijvoorbeeld voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking). In 2017 verscheen druk 1 van een boek dat de overlappingen, raakvlakken en onderzoeksvragen van Wellbeing, Recovery en Mental Health beschrijft. Zelf zie ik ook erg veel overlap. Herstel lijkt, mede gezien de definitie van Anthony (1993), met name aan de orde bij burgers die een ernstig ontwrichtend life event hebben meegemaakt en na rouw vervolgens met vallen en opstaan opkrabbelen en allengs weer een betekenisvol leven weten te vinden.

In eerder genoemd Handboek Positieve Psychologie wijdt Jan Auke Walburg daar een heel hoofdstuk aan. Hij stelt onder meer: ”Positieve gezondheid bouwt in Nederland voort op twee ontwikkelingen die elkaar kunnen versterken: de positieve psychologie EN het gezondheidsmodel van Huber en collega’s. Daarbij levert de positieve psychologie een belangrijke bijdrage aan de wetenschappelijke onderbouwing.”

Ik ben van mening dat de enorme voortgang op het gebied van de positieve psychologie een grote bijdrage kan leveren aan het bereiken van flourishing, welbevinden, mentale gezondheid, herstel, discovery, kwaliteit van leven, e.d. De positieve gezondheid levert met het spinnenweb ontegenzeggelijk een prachtige kapstok om ‘het andere gesprek’ te starten. Het grote, landelijk brede enthousiasme voor het spinnenweb mag echter niet leiden tot het ondersneeuwen van aandacht voor interventies die in de herstel- en rehabilitatiebeweging, de recoverycolleges, het sociaal domein, de GGZ, de positieve psychologie e.d. al jaren ontwikkeld zijn en nog steeds ontwikkeld worden.