(5-12) SYSTEEMDOELEN, BURGERUITKOMSTDOELEN

ZINGEVING MEANING IN LIFE IS A FUNDAMENTAL PROTECTIVE FACTOR. IN THE CONTEXT OF PSYCHOPATHOLOGIE. Boekenkasten vol zijn er over zingeving geschreven. Vorig jaar verscheen een zorgstandaard over zingeving in de psychische hulpverlening. Gerben Westerhof schreef een hoofdstuk over zingeving in het Handboek Positieve Psychologie. (Dit boek is mijns inziens een absolute aanrader!) Viktor Frankl schreef: “Wie een reden heeft gevonden om voor te leven kan bijna alles aan.” In één adem noem ik naast het werk van Viktor Frankl het aangrijpende boek van Edith Eger ‘De Keuze’ als inspiratiebron bij het denken over zingeving. Om evenwel het werken met het begrip zingeving in de dagelijkse praktijk handen en voeten te geven pleit ik voor het systematisch gebruiken van de vragenlijst ‘Zinvol leven’. In The Meaning in Life Questionnaire (MLQ) vindt u een toelichting waarom ik juist voor deze vragenlijst pleit. Mijns inziens past het regelmatig invullen van de vragenlijst ‘Zinvol leven‘ bij de patiënt/cliënt/burger goed bij het voornemen om passende, waardegedreven zorg te leveren, individueel en op populatieniveau.

In eerder genoemd Handboek Positieve Psychologie wijdt Jan Auke Walburg daar een heel hoofdstuk aan. Hij stelt onder meer: ”Positieve gezondheid bouwt in Nederland voort op twee ontwikkelingen die elkaar kunnen versterken: de positieve psychologie EN het gezondheidsmodel van Huber en collega’s. Daarbij levert de positieve psychologie een belangrijke bijdrage aan de wetenschappelijke onderbouwing.”

Ik ben van mening dat de enorme voortgang op het gebied van de positieve psychologie een grote bijdrage kan leveren aan het bereiken van flourishing, welbevinden, mentale gezondheid, herstel, discovery, kwaliteit van leven, e.d. De positieve gezondheid levert met het spinnenweb ontegenzeggelijk een prachtige kapstok om ‘het andere gesprek’ te starten. Het grote, landelijk brede enthousiasme voor het spinnenweb mag echter niet leiden tot het ondersneeuwen van aandacht voor interventies die in de herstel- en rehabilitatiebeweging, de recoverycolleges, het sociaal domein, de GGZ, de positieve psychologie e.d. al jaren ontwikkeld zijn en nog steeds ontwikkeld worden.

In zijn marathoninterview benoemt Jim van Os het grote belang van publieke gezondheidszorg. Hierbij verwijst hij met name naar IJsland. Jim benoemt ook het grote belang van aandacht voor trauma. In dit kader is het relevant te wijzen op de webinarserie met prof. dr. Bessel van der Kolk. Programma’s gericht op vermindering van vroegkinderlijk trauma/adverse childhood experience moeten een belangrijke bijdrage leveren om later veel mentale en somatische problemen te voorkomen. (ACE wordt wel de oorzaak der oorzaken genoemd). Zowel in Nederland als in Europa is er toenemende aandacht voor publieke gezondheidszorg. Healh in and for all policies! Eenzaamheid is een groot probleem: zie ook dit zeer recente artikel in World Psychiatry. Enkele boeken vind ik erg relevant in deze.

1) GELUK: The new worldbook of happiness. Leo Bormans vroeg honderd toponderzoekers uit de positieve psychologie uit vijftig landen en vertegenwoordigers van vijf wereldgodsdiensten om bondig te formuleren hoe mensen tot een gelukkig leven kunnen komen. Veel kennis uit de positieve psychologie gebundeld!

2) Verbinding verbroken. De Britse ervaringsdeskundig journalist Johann Hari bezocht landen, steden, projecten, wetenschappers en vooral doorsneeburgers over de hele wereld. Hij brengt in kaart wat volgens hem de werkelijke oorzaken zijn van angst en depressie. Hij interviewde biologen, psychiaters en sociaal psychologen zoals Tim Kasser die decennialang onderzoek deed naar intrinsieke en extrinsieke (junk)waarden van mensen. Het blijkt dat veel mensen vrij snel afgeleid worden van hun eigen intrinsieke waarden en door bombardementen van reclames een leven gaan leiden dat bepaald wordt door ‘junkwaarden’, wat geen geluk maar juist meer angst en depressie veroorzaakt. Een passend bruggetje naar het volgende boek:

3) Legaal maar Fataal. Nicholas Freudenberg, hoogleraar Public Health in New York, beschrijft in Legaal maar Fataal (uitgeverij Lemniscaat) hoe wereldwijd grote industrieën onze gezondheid bedreigen. Hij stelt dat overheden wereldwijd niet in staat zijn de burgers hiertegen afdoende te beschermen. Overheidsmaatregelen worden ontkracht, omzeild of tegengehouden. Op blz. 25 staat een plaatje van het consumptief-industrieel complex. Niet iets om vrolijk van te worden! Tegenover dit soort krachten kunnen geen tien GALA‘s een deuk in een pakje boter slaan! Maar Freudenberg heeft wel hoop dat het tij kan keren. Hij beschrijft in deel twee richtlijnen voor oplossingen. Overheid, krachtige en kritische consumentbewegingen en onafhankelijk onderzoeksjournalisten kunnen samen het verschil maken.